Bài 5: Các bước của lộ trình đồng hành

CÁC BƯỚC CỦA LỘ TRÌNH ĐỒNG HÀNH

Khởi đầu Hội thánh đồng hành đến với con cái mình nhằm thiết lập một mối quan hệ bền vững ngày càng tiến triển. Hội thánh ý thức cần có thời gian và kiên nhẫn giúp người ta, cách riêng những người đang ở trong hoàn cảnh khó khăn hoặc “trái qui tắc”, được lớn lên đến mức trưởng thành trong tình yêu đích thật. Dưới ánh sáng Lời Chúa Hội thánh giúp phân định để nhận ra sự thật của con người trong hoàn cảnh thực tế hiện tại còn xa với sự thật của tình yêu như Chúa muốn. Mục vụ Đồng hành cần giúp nhìn sâu vào hoàn cảnh thực tế, cả trong những trường hợp rất chông chênh, hoặc đã đổ vỡ, và ý thức luật tiệm tiến là tiêu chuẩn căn bản của sự phân định và điều đó sẽ không thực hành được nếu không có sự đồng hành. «Vấn đề là một lộ trình đồng hành và phân định nhằm hướng dẫn các tín hữu này đi đến ý thức về tình trạng của họ trước mặt Thiên Chúa» (AL 300).

Sau cùng, Hội thánh giúp các cá nhân tín hữu và gia đình họ hội nhập cách hài hòa trọn vẹn vào Thân Mình Đức Kitô toàn thể, tức là Gia đình Hội thánh. Hội nhập hoàn toàn, vào mối hiệp thông hội thánh, là mục đích sau cùng của Đồng hành. Hội nhập dựa trên cơ sở của bí tích Rửa tội như ơn huệ khởi đầu chung và hiệp thông Thánh Thể như là mục đích sau cùng của toàn thể tiến trình Đồng hành.

Các bước đồng hành

Đồng hành như thế gồm ba bước sau đây:

1. Đón tiếp.

Bước đầu tiên luôn là đón tiếp người ta làm sao để họ cảm thấy mình bước vào trong lòng Hội thánh ấm áp và thân tình như trong một gia đình. Đây là bước đầu tiên của một tiến trình hội nhập, sống và tăng trưởng trong Hội thánh. Từ đó, tiến tới một bước đầu tiên là làm cho đôi bạn muốn tự xem xét lại sự thật tình trạng hiện tại của mình. Mục đích của sự đón tiếp này là nhằm thiết lập một quan hệ để cùng đi trên một lộ trình, không hẳn để giải quyết tức thời một vấn đề, hội nhập dần vào cộng đoàn cho tới lúc được hiệp thông trọn vẹn. Sau cuộc gặp gỡ đối thoại đầu tiên vị mục tử có thể nhận định được bước đầu hoàn cảnh của người ta. Người đồng hành không chỉ chú ý tới tình trạng ‘trái qui tắc’ nhưng đồng thời còn quan tâm xét đến những mỏng manh yếu đuối và thương tổn của con người, và cả những khó khăn cản trở thực thi tình yêu đích thật của Tin mừng.

2. Đề nghị một hành trình đức tin qua các giai đoạn khác nhau. Điều quan trọng ở bước thứ hai này là làm sao con người đạt được một đức tin tới mức hoán cải. Phải loan báo cho họ, theo cách thức phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của họ, chân lí Phúc âm như là ánh sáng soi chiếu vào cuộc đời để đọc lại lịch sử của họ, và sẽ thấy không hề bị bế tắc, trái lại bắt đầu từ Thiên Chúa Ngài sẽ mở ra cho họ con đường cứu thoát. Như vậy lộ trình phải đi bao hàm hai mức độ.

Thứ nhất là, tham dự vào hành trình như của một dự tòng dành cho người trưởng thành để đưa họ hội nhập dần vào cộng đoàn Hội thánh và hiểu biết những điều căn bản chủ yếu của đời sống kitô hữu.

Thứ đến, cách đặc biệt hơn, là giúp họ hiểu ý nghĩa của dây hôn phối bất khả phân li của hai người đã nên “một xương một thịt” (x. St 2,24): tiêu chuẩn căn bản để giúp phân định, tức là để giúp họ nhận ra sự thật hoàn cảnh cụ thể của họ, và con đường phải đi để vượt qua tội lỗi.

«Vấn đề là một lộ trình đồng hành và phân định nhằm hướng dẫn các tín hữu này đi đến ý thức về tình trạng của họ trước mặt Thiên Chúa. Trao đổi với linh mục, ở tòa trong, sẽ góp phần đào luyện một phán đoán đúng đắn về những gì gây cản trở cho khả năng tham dự đầy đủ hơn vào đời sống của Hội thánh, và về các bước có thể xúc tiến và phát triển khả năng đó. Đành rằng trong chính lề luật không có sự tiệm tiến (cf. Familiaris Consortio, 34), nhưng việc phân định này sẽ không bao giờ được phép bỏ qua những yêu sách của sự thật và bác ái theo Tin mừng như Hội thánh đề nghị» (AL 300).

3. Hoán cải: hành trình trở về với ánh sáng hướng tới việc đón nhận các bí tích. Đứng trước sự thật của mình, người tín hữu thấy những cản trở nào vẫn còn đó trong cuộc sống trước đòi hỏi của việc bước theo Đức Kitô. Chấp nhận nguyên lí này là biết mình phải thay đổi đời sống. Đó là tiến trình hoán cải mà Hội thánh cần đồng hành đúng đắn. Giai đoạn thứ ba này phải bắt đầu khi một trong hai người xin bước vào hành trình đặc biệt hoán cải này, với viễn tượng được tham dự vào các bí tích, Hòa Giải và Thánh Thể, một khi đã thỏa các điều kiện cần thiết. Việc đón nhận này có tính cách cá nhân, cho dẫu đáng khuyến khích cả hai người cùng dấn thân vào hành trình hoán cải hầu cả hai cùng giúp nhau đi qua những thời kì khó khăn. Điều chủ chốt của toàn thể quá trình khai sáng này là vấn đề tha thứ. «Tha thứ cho điều bất công mình phải chịu thì không dễ chút nào, nhưng ân sủng sẽ giúp người ta có thể tha thứ với tiến trình thời gian» (AL 242).

Câu hỏi gợi ý suy tư và thảo luận

1.     Theo anh /chị  điều gì quan trọng nhất trong các bước đồng hành với các gia đình di dân, các gia đình với cha/mẹ đơn thân, các gia đình với hôn nhân khác đạo, với những người li thân, li dị, tái hôn hoặc không tái hôn?

2.     Trong đồng hành với những tín hữu li thân, li dị tái hôn, yêu sách về sự thật (dây hôn phối bất khả phân li) và bác ái (trách nhiệm hiện tại với những người liên hệ) theo Tin mừng có thể dung hòa như thế nào?

3.     Đâu là những cản trở khó vượt qua nhất trong tiến trình hoán cải của người tín hữu đang sống trong tình trạng “trái qui tắc” để dần hướng họ tới hội nhập trọn vẹn vào Hội thánh qua thực hành các bí tích (Hòa giải, và Thánh Thể)?